Волейбол ийриминин 2022-2023-окуу жылына карата түзүлгөн иш мерчеми
Волейбол — топ менен ойнолуучу командалык спорт оюну. Волейбол менен машыгуу тез жана так реакция жасоону, шамдагайлыкты, көз менен болжолдоону өөрчүтөт, кыймыл координацияларын жакшыртат. Оюнда дененин жалпы өөрчүшүнө, келбетти жакшыртууга түрткү берүүчү ар кандай кыймылдар (топту ар кандай абалда берүү жана УРУУ, секирүү, эңкейүү, чалкалоо, денени алга, артка буруу) көп жасалат. Спорттук валейбол менен машыгууну балдар 9 жашынан баштаса болот, мелдештерге катышууга 11—12 жаштан уруксат берилет. Волейбол менен машыгууда колдун манжаларынын травмасы, урунуу, байламталардын чоюлушу жана башка болушу мүмкүн. Травмалардын алдын алууда туура ойноо техникасына ээ болуу, оюн аянты текши жана спорттук бут кийимдин ыңгайлуу болушу чоң мааниге ээ. Волейбол ойноо анча татаал эмес, аны залда жана ачык абада ойноого болот. Ошондуктан ал активдүү эс алуунун жана ден соолукту чыңдоонун мыкты каражаты болуп эсептелет. Аны ден соолугунда олуттуу өзгөрүүлөр болбогон ар кандай курактагы адамдар ойной алышат. Улгайган адамдар волейбол менен такай машыгуудан мурда врач менен кеңешүүсү зарыл.
Жалпы эрежелер.
Оюн 18×9 метр узундуктагы тик бурчтуу аянтта ойнотулат. Волейбол аянты ортодо тор менен бөлүнөт. Эркектер үчүн тордун бийиктиги – 2.43 м, аялдар үчүн – 2.24 м. Оюн 65–67 см, салмагы 260–280 гр болгон тоголок топ менен ойнолот.
Эки команданын ар биринде 14 оюнчу болушу мүмкүн, 6 оюнчу оюн учурунда талаада боло алышат. Оюндун максаты – топту чабуул менен сокку менен аяктоо, башкача айтканда, атаандаштын аянтына топту тушуруу же жаңылыштык кетирүү.Оюн чүчү кулак колдонуу менен топту оюнга киргизүүдөн башталат. Топту тейлөө жана ийгиликтүү оюнга киргизгенден кийин, топ упай топтогон топко өтөт.
Жайгаштыруу.
1) Оюнчулар “алдыңкы сызык” (2, 3, 4 зоналар) жана “арткы сызык« (1, 5, 6 зоналар) болуп бөлүнөт. Арткы сызыктын оюнчулары тосмону жана чабуулду коё алышпайт.
2) тейлөө учурунда эки тараптын оюнчулары арткы сызыктын оюнчусу алдыңкы сызыктын тийиштүү оюнчусуна караганда торго жакын болбошу керек.Волейбол оюнчулары белгилүү бир аймакта ойношот (“оюнчулардын ролу”), кызмат өтөөдөн мурун алар короожайларды жайгаштыруунун талаптарын аткара турган абалда турушат, ал эми кызмат өтөгөндөн кийин оюн аяктаганга чейин ыңгайлуу аймакка өтсө боло берет.
Ийрим жетекчиси: Бузурманбек уулу Угузбек
